ព័ត៌មានអំពីការជួញដូរសាច់ឆ្កែ និងឆ្មា នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍

ការជួញដូរសាច់ឆ្កែ និងឆ្មា គឺជាបញ្ហាចម្បងមួយដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខុមាលភាពសត្វ ។ ការជួញដូរនេះនាំឲ្យមានការប្រព្រឹត្តទង្វើឃោរឃៅទៅលើសត្វប្រមាណជាង ៣០​លានក្បាលក្នុងមួយឆ្នាំនៅអាស៊ី រួមទាំងសត្វឆ្កែប្រមាណ ១០​លានក្បាល និងឆ្មាពីរបីលានក្បាលដែលគិតតែនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ប៉ុណ្ណោះ។ តាមរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតបានបង្ហាញពីភាពព្រៃផ្សៃនៅគ្រប់ដំណាក់កាលនៃអំពើជួញដូរសាច់ឆ្កែ និងឆ្មា រួមមានទាំងការឃុំឃាំងសត្វ ការដឹកជញ្ជូន ការលក់ និងចុងក្រោយគឺការសម្លាប់យកសាច់។ សត្វភាគច្រើនដែលផ្គត់ផ្គង់ដល់ការជួញដូរនៅលើទីផ្សារនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺបានមកដោយការលួចពីគ្រួសារដែលមានសត្វចិញ្ចឹម សត្វអនាថាតាមផ្លូវ និងតាមតំបន់ភូមិជនបទ។ សត្វឆ្កែ និងឆ្មាដែលយកមកពីកន្លែងផ្សេងគ្នា ពេលវេលាខុសគ្នា ត្រូវបានគេធ្វើការជួញដូរដោយហិង្សា និងខុសច្បាប់ ដោយបន្សល់នូវសោកនាដកម្មដល់ទាំងសត្វ និងម្ចាស់របស់ពួកវា។ ការយល់ច្រឡំទូទៅមួយ គឺថាឆ្កែ និងឆ្មាត្រូវបានបង្កាត់ពូជនៅ «កសិដ្ឋាន» ពិសេស សម្រាប់តែការជួញដូរប៉ុណ្ណោះ។ ការយល់បែបនេះគឺខុសហើយ!

តាមការស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការ FOUR PAWS បានបង្ហាញថា នេះជាទស្សនៈយល់ច្រឡំទូទៅនៅទូទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ការពិតដ៏គួរឲ្យសង្វេគនោះ គឺឆ្កែ និងឆ្មាភាគច្រើនជាសត្វអនាថា ឬជាសត្វចិញ្ចឹមដែលត្រូវគេលួចដែលគេទាក់ពីគ្រួសាររបស់ពួកគេ បន្សល់ទុកទាំងទឹកភ្នែក និងការព្រួយបារម្ភដោយដឹងថា សត្វរបស់ពួកគេនឹងត្រូវគេយកទៅជួញដូរមិនខាន។

ទោះបីជាមានជីវិតសត្វឆ្កែរហូតដល់ ៣លានក្បាល ត្រូវបានគេសម្លាប់ក្នុងមួយឆ្នាំៗក៏ដោយ ក៏ការជួញដូរសាច់ឆ្កែដ៏ឃោរឃៅនេះនៅកម្ពុជា ហាក់មានការអើពើយកចិត្តទុកដាក់តិចតួចប៉ុណ្ណោះបើប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសដែលនៅជិតខាងដូចជាវៀតណាមដើម។ សាច់ឆ្កែនៅ​កម្ពុជា ត្រូវបានគេហៅថា «សាច់ពិសេស» ហើយជាទូទៅគេនិយមទទួលទានជាមួយស្រាបៀរ ឬស្រាស ក្នុងឱកាសពិសេសជួបជុំផ្សេងៗ។ មូលហេតុជំរុញឲ្យមានការបរិភោគសាច់ឆ្កែ មានកត្តាជាច្រើនខុសៗគ្នា។ ក្រៅពីបរិភោគសាច់ឆ្កែ និងឆ្មា ក្នុងឱកាសជួបជុំផ្សេងៗ មនុស្សភាគច្រើនជឿថា សាច់ឆ្កែជាថ្នាំកម្លាំង ជំនួយផ្លូវភេទ និងធ្វើឲ្យរាងកាយកក់ក្តៅនៅក្នុងអំឡុងរដូវត្រជាក់នៅកម្ពុជា។ យោងតាមការស្រាវជ្រាវលើទីផ្សាររបស់អង្គការ FOUR PAWS បានបង្ហាញនូវរបាយការណ៍គួរឲ្យភ្ជាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ខណៈដែលអ្នកឆ្លើយតបចំនួន ៥៣.៦% បានប្រាប់ថា ក្នុងជីវិតពួកគាត់ធ្លាប់បរិភោគសាច់ឆ្កែ (៧២.៤% ជាបុរស និង ៣៤.៨% ជាស្ត្រី)។នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការ FOUR PAWS បានទៅកាន់ហាងលក់សាច់ឆ្កែចំនួន១១០កន្លែង ក្នុងនោះហាងភាគច្រើនទើបតែចាប់ផ្តើមបើកក្នុងអំឡុងពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែមុខរបរជួញដូរនេះមានការកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់។

មានមូលហេតុជាច្រើនដែលជំរុញឲ្យប្រជាជននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍និយមបរិភោគសាច់ឆ្កែ និងឆ្មា។ ភាគច្រើន គេបរិភោគសាច់ឆ្កែនៅពេលជួបជុំគ្នាទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង។ ហេតុផលផ្សេងទៀត គឺដោយសារគេជឿថាសាច់ឆ្កែសម្បូរអាហារូបត្ថម្ភទ្រទ្រង់រាងកាយ និងថាមពល ជួយរក្សាកម្ដៅក្នុងខ្លួននៅក្នុងរដូវត្រជាក់។ ម្យ៉ាងវិញទៀតករណីខ្លះ ដោយសារតែមានការណែនាំពីគ្រូពេទ្យ ឬការនិយាយតៗគ្នាពីមាត់មួយទៅមាត់មួយថា សាច់ឆ្កែមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការព្យាបាលជំងឺ និងជាថ្នាំផងដែរ។

អង្គការ FOUR PAWS នឹងបញ្ចេញរបាយការណ៍លម្អិតពីការបរិភោគសាច់ឆ្កែនៅប្រទេសកម្ពុជានាខែធ្នូខាងមុខនេះ។

ការជួញដូរសាច់ឆ្កែ និងឆ្មា មិនត្រឹមតែជាអំពើឃោរឃៅព្រៃផ្សៃសម្រាប់សត្វនោះទេ ថែមទាំងបង្កហានិភ័យដល់សុខភាពសាធារណៈទៀតផង។ ការចាប់ ការសម្លាប់ និងការបរិភោគសាច់ឆ្កែ ពីតំបន់ដែលមានការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្កែឆ្កួត គឺអាចបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់មនុស្ស។ ជាការពិតណាស់ ក្នុងករណីមួយចំនួន ការបរិភោគសាច់ឆ្កែ និងឆ្មា អាចបណ្ដាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតផងផងដែរ។ ការជួញដូរសាច់ឆ្កែ គឺជំនួញមួយដែលជំរុញឲ្យមានការជួញដូរខុសច្បាប់ ការលក់ និងសម្លាប់ជីវិតឆ្កែរាប់លានក្បាលជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយក៏បានបង្កហានិភ័យខ្ពស់ដល់សុខភាពសាធារណៈ តាមរយៈការចម្លងជំងឺ សត្វ ដែលមិនត្រឹមតែជាជំងឺឆ្កែឆ្កួតទេ ប៉ុន្តែនៅមានជំងឺអាសន្នរោគ និងជំងឺកាចសាហាវគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតផ្សេងៗទៀត។ ការឆ្លងមេរោគបាក់តេរីផ្សេងទៀតដែលបណ្ដាលមកពីការបរិភោគសាច់ឆ្កែរួមមាន ដំបៅពងបែក ជំងឺរលាកស្បែក ជំងឺរលាកថ្លើម និងជំងឺបរាសិត​ដែលបង្កដោយពពួកសត្វល្អិតដូចជាព្រូនជាដើម។ ភ្នាក់ងារបង្កជំងឺផ្សេងទៀតរួមមាន អ៊ីកូលី១០៧ ទ្រីឈីននេឡូស៊ីស និង សាម៉ូនេឡា។

ការជួញដូរឆ្កែទ្រង់ទ្រាយធំខុសច្បាប់ បង្កើនគ្រោះថ្នាក់នៃការរីករាលដាលជំងឺឆ្កែឆ្កួតកាន់តែខ្លាំង ពិសេសដែលអ្នកធ្វើការក្នុងជំនួញនេះផ្ទាល់ ងាយប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការឆ្លងជំងឺនេះដោយសារសត្វខាំ ឬក្រញៅ។ ការសិក្សាបានបង្ហាញថា ជំងឺឆ្កែឆ្កួតច្រើនកើតឡើងដោយឆ្លងពីសត្វឆ្កែដែលមាននៅតាមហាង ទីសត្តឃាត និងទីផ្សារនៅក្នុងតំបន់។ អំឡុងពេលធ្វើការស៊ើបអង្គេត របស់ក្រុមការងារ FOUR PAWS បានឲ្យឃើញថា ឆ្កែដែលមានរោគសញ្ញាជំងឺឆ្កែឆ្កួត ត្រូវគេលក់ទៅឲ្យអ្នកជួញដូរដើម្បីសម្លាប់ និងយកសាច់លក់។

ក្នុងអំឡុងរយៈពេលពីរបីឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អង្គការ FOUR PAWS បានពង្រីកការងាររបស់ខ្លួនមកកាន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលផ្តល់ឱកាសឲ្យយើងអាចចូលរួម ប្រឆាំងនឹងអំពើជួញដូរដ៏ព្រៃផ្សៃនេះ។ តាមរយៈបណ្តាញរបស់ដៃគូអង្គការសប្បុរសធម៌នានានៅក្នុងតំបន់ (កម្ពុជា ថៃ វៀតណាម និង ឥណ្ឌូនេស៊ី) យើងមានឱកាសធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរកែប្រែដើម្បីជីវិតសត្វ និងបញ្ឈប់ការជួញដូរសាច់ឆ្កែ និងឆ្មាដ៏សែនព្រៃផ្សៃនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។

អង្គការ FOUR PAWS រៀបចំកម្មវិធី «សង្គ្រោះសត្វក្នុងវត្ត» ដោយសហការជាមួយអង្គការសង្គ្រោះសត្វព្រៃកម្ពុជា។ កម្មវិធីនេះផ្តោតលើការជួយដល់សត្វដែលរស់នៅក្នុងវត្ត និងនៅជុំវិញរាជធានីភ្នំពេញ។ វត្ត គឺជាកន្លែងទូទៅដែលគេតែងយកសត្វដែលខ្លួនមិនត្រូវការ មកលែងចោលឲ្យរស់នៅជាមួយនឹងឆ្កែឆ្មាដែលត្រូវបំបរបង់ចោលជាច្រើនទៀត។ អង្គការ FOUR PAWS និងអង្គការសង្គ្រោះសត្វនៅកម្ពុជា ជួយសង្គ្រោះសត្វដែលរស់នៅក្នុងវត្តទាំងនេះ ដោយការឲ្យចំណី ការថែទាំព្យាបាល និងអប់រំព្រះសង្ឃ ព្រមទាំងសិស្សគណរបស់ព្រះអង្គអំពីរបៀបថែទាំសត្វ។ ជាអកុសល វត្ត ក៏ជាកន្លែងគោលដៅដែលពួកចោរលួចឆ្កែ និងឆ្មា ធ្វើសកម្មភាពទាក់យកសត្វទាំងនោះទៅដើម្បីធ្វើការជួញដូរផងដែរ។

ទស្សនវិស័យរបស់យើង គឺបញ្ចប់ការជួញដូរសាច់ឆ្កែ និងឆ្មានៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (កម្ពុជា វៀតណាម និង ឥណ្ឌូណេស៊ី)។ គោលដៅសំខាន់ចុងក្រោយរបស់យើងគឺ៖

• លុបបំបាត់ការលួចឆ្កែ និងឆ្មា ដើម្បីយកសាច់ និងការជួញដូរ
• ឲ្យសាធារណជន និងរដ្ឋាភិបាល យល់ដឹងថា​ សាច់ឆ្កែជាប្រភពបង្កហានិភ័យជំងឺឆ្កែឆ្កួត
• សហគមន៍នាំគ្នាក្រោកឈរប្រឆាំងនឹងរាល់អំពើលួច និងការជួញដូរសត្វចិញ្ចឹម
• លុបបំបាត់ឲ្យលែងមានតម្រូវការបរិភោគសាច់ឆ្កែ និងឆ្មា